کد مطلب:211054 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:109
تنظیم علوم طبیعی
اگر در عالم هیچ تغییر و تبدلی دیده نمی شد كسی به تحصیل علم نیازمند نمی گردید زیرا موضوعی برای دانستن و علم نبود علت اینكه مردم دنبال تحصیل علم رفته اند همین بوده است كه جهان را همواره در تغییر و تبدیل دیده اند تغییر و تبدیل در جسم هم دو نوع است یا دفعی است یا تدریجی.
تغییرات دفعی را كون و فساد می گویند و تبدلات تدریجی را حركت می نامند و گاهی هم مطلق تغییر را حركت می گویند در هر حال تغییر و تبدل یا حركت عوارضی هستند كه به جسم عارض می شوند.
موجودات عالم و احوال و اعراض آنها بسیار درهم و برهم و پیچیده و تودرتو و بهم آمیخته است حكماء و فلاسفه برای جستجو در احوال موجودات رنج بسیار كشیده اند تا از این امور بهم پیچیده و كلاف گره خورده سر درآورده و سر رشته را به دست آورند قرنها برای تنظیم مطالب فلسفی و تفكیك آنها از هم خون دل خورده و روغن چراغ مغز سوزانیده اند تا بدین تقسیم كنونی كه خوانندگان ملاحظه می كنند رسیده اند.
كلیه امور عقلانی و نفسانی و فلسفه نظری به طور كلی منتهی به مبادی و علل و اسبابی است كه تا بر آن مبادی و علل و اسباب دست نیابی علم و معرفت بوجود و خواص و آثار آن موجود نمی توان یافت این مبادی علمی هم دو دسته است مبادی عام - مبادی خاص یعنی بعضی علوم به همه امور و همه تغییرات و تبدیلات تعلق می گیرد و برخی به بعضی از امور اختصاص دارد و لذا به نام مبادی عام یا امور عامه و مبادی خاص یا فلسفه خاص نامیده اند.
بنابراین وقتی یك نفر بخواهد یك دوره فلسفه را بخواند باید منطق را خوانده سپس به مبادی عام و امور طبیعی آغاز كند و چون مبادی عام و علل را شناخت به عوارض عام كه موجب تغییر و تبدیل و حركت می باشند بپردازد.
و پس از شناختن مبادی و علل و طبیعت به تحقیق حركت و سكون مشغول می شود و چون حركت و سكون با مكان و زمان مناسبت تام دارد ناچار باید در تحقیق و جستجوی آنها پرداخت و در این رشته پیوستگی و عدم پیوستگی جسم و زمان و مكان متناهی و یا نامتناهی بودن آنها و متشكل بودن یا نبودن آنها از اجزاء و تقسیم پذیر بودن یا نبودن
[ صفحه 241]
آنها مورد توجه قرار می گیرد و در حركت انواع حركت و مناسبات حركت و جهات حركات و متحرك و محرك و كیفیت حركت در نظر جلب توجه می كند تا به تحقیقات عمیق فلسفی برسد [1] .
این تحقیقات كه راجع به مبادی و علل و عوارض تمام امور طبیعی است شیخ الرئیس به نام سماع طبیعی خوانده و در كتاب شفاء مجموع علوم طبیعی را در هشت فن آورده است.
تغییرات دفعی را كون و فساد می گویند و تبدلات تدریجی را حركت می نامند و گاهی هم مطلق تغییر را حركت می گویند در هر حال تغییر و تبدل یا حركت عوارضی هستند كه به جسم عارض می شوند.
موجودات عالم و احوال و اعراض آنها بسیار درهم و برهم و پیچیده و تودرتو و بهم آمیخته است حكماء و فلاسفه برای جستجو در احوال موجودات رنج بسیار كشیده اند تا از این امور بهم پیچیده و كلاف گره خورده سر درآورده و سر رشته را به دست آورند قرنها برای تنظیم مطالب فلسفی و تفكیك آنها از هم خون دل خورده و روغن چراغ مغز سوزانیده اند تا بدین تقسیم كنونی كه خوانندگان ملاحظه می كنند رسیده اند.
كلیه امور عقلانی و نفسانی و فلسفه نظری به طور كلی منتهی به مبادی و علل و اسبابی است كه تا بر آن مبادی و علل و اسباب دست نیابی علم و معرفت بوجود و خواص و آثار آن موجود نمی توان یافت این مبادی علمی هم دو دسته است مبادی عام - مبادی خاص یعنی بعضی علوم به همه امور و همه تغییرات و تبدیلات تعلق می گیرد و برخی به بعضی از امور اختصاص دارد و لذا به نام مبادی عام یا امور عامه و مبادی خاص یا فلسفه خاص نامیده اند.
بنابراین وقتی یك نفر بخواهد یك دوره فلسفه را بخواند باید منطق را خوانده سپس به مبادی عام و امور طبیعی آغاز كند و چون مبادی عام و علل را شناخت به عوارض عام كه موجب تغییر و تبدیل و حركت می باشند بپردازد.
و پس از شناختن مبادی و علل و طبیعت به تحقیق حركت و سكون مشغول می شود و چون حركت و سكون با مكان و زمان مناسبت تام دارد ناچار باید در تحقیق و جستجوی آنها پرداخت و در این رشته پیوستگی و عدم پیوستگی جسم و زمان و مكان متناهی و یا نامتناهی بودن آنها و متشكل بودن یا نبودن آنها از اجزاء و تقسیم پذیر بودن یا نبودن
[ صفحه 241]
آنها مورد توجه قرار می گیرد و در حركت انواع حركت و مناسبات حركت و جهات حركات و متحرك و محرك و كیفیت حركت در نظر جلب توجه می كند تا به تحقیقات عمیق فلسفی برسد [1] .
این تحقیقات كه راجع به مبادی و علل و عوارض تمام امور طبیعی است شیخ الرئیس به نام سماع طبیعی خوانده و در كتاب شفاء مجموع علوم طبیعی را در هشت فن آورده است.
[1] نقل از شفاء سماع طبيعي ص 430.